niedziela, 22 września 2013

Tłuszcze

Tłuszcze to nazwa grupy lipidów, estrów glicerolu i kwasów tłuszczowych.
Większość tłuszczów nie ma zapachu, jest nierozpuszczalna w wodzie i rozpuszczalnikach polarnych oraz dobrze rozpuszczalna w rozpuszczalnikach niepolarnych.
W temperaturze pokojowej tłuszcze zwierzęce to zazwyczaj ciała stałe (wyjątkiem jest np. tran), tłuszcze roślinne są cieczami (z wyjątkiem kilku np. masło kakaowe i olej kokosowy).

Funkcje tłuszczów

  • są niezbędnym składnikiem pokarmowym ludzi.
  • najbogatsze źródło energii - 1g tłuszczu = 9kcal / 37,7 kJ (około 2 razy więcej niż z białka lub węglowodanów).
  • łatwo magazynowane, tworzą wygodne paliwo zapasowe (np: podczas snu, kiedy wyczerpujemy zapasy węglowodanów).
  • jako budulec, stanowią substrat w procesach budowy błon komórkowych.
  • gromadzony pomiędzy narządami stanowi osłonę mechaniczną przed ich przemieszczaniem się, bądź absorbuje wstrząsy,  chroniąc je przed urazami.
  • magazynuje wodę, stanowiącą 30-50% jego masy.
  • są głównym źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K).
  • mają szerokie zastosowanie kulinarne. W kuchni występują w formie wysoko skoncentrowanych produktów takich jak;  masło, smalec, olej i oliwa.

Zapotrzebowanie
Tłuszcze powinny zaspokajać 25-35% całkowitej energii, jednocześnie uwzględniając  odpowiedni stosunek tłuszczów nienasyconych i nasyconych.


Ilość tłuszczu spożywanego różni się w zależności  od wieku oraz płci;

kobiety:

10-12 lat - 62 do 74 g

16-18 lat - 72 do 95 g

26-61 lat - 57 do 97 g

mężczyźni:

10-12 lat - 65 do 81 g

16-18 lat - 82 do 117 g

26-61 lat - 73 do 120 g


Tłuszcze nasycone:
  • są to głównie tłuszcze zwierzęce których zaletą jest wchłanianie witamin (A,D,E,K).
  • nadmiar ich ma bezpośredni wpływ na wzrost poziomu cholesterolu całkowitego oraz cholesterolu LDL (złego), który jest odpowiedzialny za zwiększenie zachorowalności na choroby sercowo-naczyniowe.
  • zalecane jest ograniczanie ilości w dietach.
  • przykładem kilku produktów zawierających tłuszcze nasycone są:
    -tłusty nabiał; pełne mleko, masło, śmietana, ser.
    -olej kokosowy i palmowy.
    -mięso i drób.
    -wędliny.
    -żółtko jaja.

Tłuszcze nienasycone:
  • jako jednonasycone jak i wielonasycone (omega-3 i omega-6) uważane są za najzdrowsze.
  • biorą udział w obniżaniu cholesterolu całkowitego jak i LDL, dzięki czemu zmniejszają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
  • wiele badań dowodzi, że spożywanie tego rodzaju tłuszczów (omega-3) profilaktycznie broni przed wieloma typami nowotworów (w szczególności przewodu pokarmowego).
  • przykładem kilku produktów zawierających tłuszcze nasycone są:
     -tłuszcz rybi.
     -tłuszcz gęsi.
     -większość oleji roślinnych (w szczególności polecana jest oliwa z oliwek).
     -nasiona i owoce oleiste.
 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz